در گزارش كاخ سفيد كه شامگاه جمعه و براي نخستين بار منتشر شد، تعداد تلفات غيرنظاميان در عمليات‌هاي هوايي آمريكا عليه گروه‌هاي تروريستي بين 64 تا 116نفر اعلام شده است. اين گزارش تعداد اين عمليات‌ها از سال2009 تا پايان سال2015 (حدود 6 ماه پيش) را 473مورد عنوان كرده است.
طبق اين گزارش، در عمليات‌هاي مذكور، از جت‌هاي جنگنده، موشك‌هاي كروز و هواپيماهاي بدون سرنشين يا همان پهپادها استفاده شده اما بيشتر آنها را پهپادهاي آمريكايي انجام داده‌اند. در اين گزارش آمده كه طي 7سال گذشته، در قالب عمليات پهپادها بين 2400 تا 2600نفر از «ترروريست‌ها» كشته شده‌اند.
مدت‌ها بود كه گروه‌هاي حقوق بشري و رسانه‌هاي آمريكا با فشار آوردن به دولت خواستار شفاف‌سازي در مورد عمليات‌هاي برون مرزي به‌خصوص عمليات هواپيماهاي بدون سرنشين ارتش آمريكا و سازمان سيا بودند. 2ماه پيش اوباما بالاخره تسليم اين فشارها شد و قول داد در اين راستا اقدام كند. اكنون كه گزارش منتشر شده، بار ديگر انتقادهاي زيادي از سوي اين گروه‌ها مطرح شده چرا كه به اعتقاد آنها آمار ارائه شده ناقص بوده و تنها حدود 10درصد از آمار تلفات واقعي غيرنظاميان را در بر مي‌گيرد.
گزارش كاخ سفيد محل اين عمليات‌ها را ليبي، يمن، پاكستان، سومالي و ديگر كشورهاي آفريقايي عنوان كرده است. اين در حالي است كه بخش اعظم عمليات پهپادهاي آمريكايي براي هدف قرار دادن گروه‌هاي تروريستي در افغانستان، عراق و سوريه اتفاق افتاده و اكنون هم در جريان است. به‌گفته نهادهاي حقوق بشري، ابهام در مورد محل عمليات‌هاي انجام شده و عدم‌انتشار آمار دقيق‌تر و جامع‌تر از سوي دولت آمريكا نشان‌دهنده آن است كه دولت تمايلي به شفاف‌سازي در اين زمينه ندارد.
استفاده از هواپيماهاي بدون سرنشين در عمليات ارتش و سازمان سيا در دوره رياست‌جمهوري باراك اوباما به‌عنوان يكي از تاكتيك‌هاي اصلي آمريكا مورد توجه بوده است كه اكنون با پايان دوره دوم رياست‌جمهوري اوباما، از آنها به‌عنوان «ميراث اوباما» ياد مي‌شود.
- اطلاعات اشتباه
«سازمان روزنامه‌نگاري تحقيقي»، مستقر در لندن، در عكس العمل به گزارش كاخ سفيد صحت آمار منتشر شده را زير سؤال برده است. طبق آمار ارائه شده از سوي اين سازمان، در مدت اعلام شده از سوي دولت اوباما بيش از 800غيرنظامي در حملات پهپادهاي آمريكايي تنها در 3كشور پاكستان، يمن و سومالي كشته شده‌اند. سازمان روزنامه‌نگاري تحقيقي، منبع آمار خود را گزارش‌هاي روزنامه نگاران محلي و بين‌المللي، نمايندگان نهادهاي غيردولتي و مردم نهاد، اسناد دادگاه‌ها و همچنين اسناد فاش شده دولتي اعلام كرده است.
گروه حقوق بشري «رپريو» نيز كه از سال1999 در لندن فعاليت خود را آغاز كرده و روي صدمات وارد شده به غيرنظاميان در عمليات‌هاي ضدتروريستي كشورها متمركز است، آمار كاخ سفيد را رد كرده است. اين گروه روز گذشته در بيانيه‌اي گفت: «آمارهايي كه پيش از اين از سوي ارتش آمريكا در مورد عمليات پهپادها منتشر مي‌شد، پس از مدتي با انتشار اسناد ديگري از سوي ديگر بخش‌هاي دولت آمريكا نقض شده‌اند؛ بنابراين آمار اخير نيز غيرواقعي و اشتباه است.» گروه رپريو تعداد غيرنظاميان كشته شده بين سال‌هاي 2009 و 2015 در حملات پهپادهاي آمريكايي را هزار و 100نفر اعلام كرده است.
- حمله براساس ظن و گمان
باراك اوباما همزمان با انتشار آمار مربوط به تلفات غيرنظاميان در عمليات پهپادهاي آمريكايي، يك دستور اجرايي نيز صادر كرده و خواستار حفظ جان غيرنظاميان و كاهش تلفات آنها در عمليات‌هايي از اين دست شده است. اين دستور همچنين با انجام اصلاحاتي، چارچوب جديدي براي استفاده از پهپادها در عمليات‌هاي ارتش تعيين كرده است. با اين حال، يكي از مهم‌ترين و جنجالي‌ترين دستورالعمل‌هاي موجود بدون تغيير در قواعد جديد نيز آورده شده است و آن حملات موسوم به signature strike است.
گروه‌هاي حقوق بشري سال‌هاست خواستار پايان يافتن اين نوع حملات هستند. در اين حملات، افرادي كه هويتشان مشخص نيست اما به اندازه كافي مشكوك ارزيابي شوند و رفتارشان شبيه رفتارهاي گروه‌هاي تروريستي باشد، هدف قرار مي‌گيرند. بر اين اساس، ممكن است بدون اطلاع از هويت دقيق يك فرد، براساس برآوردهاي انجام شده، پهپادهاي آمريكايي او را هدف قرار دهند يا اينكه علاوه بر فرد مورد نظر، گروهي از افراد همراه او هدف قرار گيرند. تنوع حملات طي سال‌هاي اخير بيشتر در افغانستان و پاكستان بوده است.
نظر شما